Leve de grote stad

« Voorgaand artikel | Overzicht | Volgend artikel »

 Het fenomeen Heiltje
13 september 2013

De op 20 juli overleden Heiltje de Vos was een fenomeen.

Ze was dit niet alleen omdat ze 23 jaar voor de CPN in de raad zat. Ze was het vooral als een politieke gestalte, opgebouwd uit plichtsbesef, overtuiging, politieke intuïtie en verbondenheid met wat CPN-ers de gewone mensen noemden.
Een zeer sterk gevoel voor rechtvaardigheid lag daaraan ten grondslag. In historische termen was ze een kind van het Verzet. En ze behoorde onmiskenbaar tot diegenen die de motivatie van dit Verzet behielden toen Nederland zich al lang en breed in de naoorlogse restauratie bevond en nadien in de Koude Oorlog.

Het isolement waarin de communisten kwamen te verkeren deed haar pijn. De opleving van de CPN in de jaren zeventig door de toestroom van studenten deed haar deugd, ook daarom. Het isolement was definitief verbroken. Het voelde voor haar als een erkenning. En het wàs ook een erkenning - zoals het dit was voor een generatie van CPN-ers. Want zoals Heiltje in Rotterdam bij brede lagen van de bevolking geliefd was, gold dat ook voor collega's als Barend Schreuders in Utrecht en Harry Verheij in Amsterdam. Zij waren politieke gestalten die uitstegen boven partijpolitieke verdeeldheid. Ze hadden hun basis in directe relatie tot de bevolking. Ze lieten zich zien waar het nodig was en ze namen initiatieven waar veel mensen baat bij hadden.
De grote trots van Heiltje was bijvoorbeeld het boekenfonds, in 1968 gesticht, met Heiltje als voorzitter. Het fonds zorgde dat 13.000 MAVO-leerlingen boeken konden huren in plaats van kopen, wat per brugklasser 160 gulden scheelde.
Zo werkte ze graag, resultaatgericht en met de doelgroep duidelijk voor ogen.
Deze sociale inzet was onmiddellijk verbonden met een begrip van democratie dat de emancipatie van de gewone mensen als directe substantie had. Wanneer zij niet tot hun recht kwamen kon er van democratie geen sprake zijn. Dus was er voor haar ook geen twijfel over de noodzaak van een permanente strijd tegen discriminatie, die onterecht onderscheid tussen mensen meebrengt en dus onderdrukking van rechtmatige verlangens.

Ze heeft tot haar laatste snik bijgedragen en meegeorganiseerd aan acties tegen racisme, ook in haar eigen Vreewijk. Zij kon dit doen, onder haar buurtbewoners en op scholen, bij leerlingen en leerkrachten, met gezag , als de wijze oude vrouw die ooit voor het Verzet in een kinderwagen krantjes en wapens heeft vervoerd.

Haar gedachtenis zij ons tot zegen.
Herman Meijer

NB Dit artikel heb ik geschreven voor GroenLinks Rotterdam.